Een vorm van beschaving “De huidige ontwikkelingen op spiritueel gebied zijn veelbelovend”

In de aanloop naar 2012 is de wereld terecht gekomen in een drievoudige crisis op financieel-economisch, sociaal en ecologisch gebied. Ondanks de door wetenschap en politiek gewekte verwachtingen is een duurzame ontwikkeling opnieuw niet mogelijk gebleken.

Milieukundige Klaas van Egmond verklaart ook deze crises uit het mechanisme waarbij in de loop van de geschiedenis steeds weer een ander deel van de algemeen menselijke en maatschappelijke waardeoriëntatie eenzijdig wordt belicht en uiteindelijk wordt overbelicht. De samenleving wordt zo zijn eigen karikatuur, die deze keer niet voort komt uit religieuze of collectivistische waarden, maar uit overdrijving van materialistische en individualistische waarden. Na de godsdienstoorlogen en het staatscollectivisme van de afgelopen millennia komt de huidige karikatuur tot uiting in consumentisme en hedonisme, verlies van integriteit in alle categorieën van de samenleving, toenemende criminaliteit, vulgarisering en commercialisering.

Een uitweg uit de huidige crisissituatie wordt niet bereikt door meer bezuinigingen, meer economische groei, meer technologie of meer toezicht op banken. Die uitweg moet worden gevonden in het vroegtijdig onderkennen en ontmoedigen van zeer eenzijdige waardeoriëntaties. Dat kan pas zodra duidelijk is geworden wat de werkelijke maatschappelijke en menselijke doelstellingen zijn en daarover enige overeenstemming is bereikt.

Die overeenstemming is groter dan het lijkt want zij ligt zowel besloten in de Europese cultuur en filosofie, in de grote literaire en muzikale meesterwerken, in de mythen en sprookjes als in de grote religieuze en spirituele bewegingen. Een werkelijk duurzame ontwikkeling is daarom in de eerste plaats een ontwikkeling van het menselijk en maatschappelijk bewustzijn. Alleen vanuit dat bewustzijn en daarmee het zicht op het geheel, kan de dramatische overheersing van de eenzijdigheid worden voorkomen. De huidige ontwikkelingen op spiritueel gebied zijn in dat licht veelbelovend. In de lezing zal de betekenis van spiritualiteit en het stijgen van het bewustzijn van de mens worden uitgediept.

Klaas van Egmond is jarenlang directeur geweest van het RIVM(-milieu) en van het Milieu- en Natuurplanbureau. In die functie was hij adviseur van het kabinet op het gebied van milieu-, natuur-, ruimte- en duurzaamheidsvraagstukken. De laatste jaren heeft hij zich vooral toegelegd op de culturele aspecten van het duurzaamheidsvraagstuk, wat ondermeer heeft geresulteerd in het boek ‘Een Vorm van Beschaving’ (zie verder www.klaasvanegmond.nl) Daarnaast heeft hij zich grondig verdiept in spiritualiteit en grenswetenschappen in het algemeen en o.a. graancirkels en antroposofie in het bijzonder.